Hoi, Ed en Chris hier 👋 Al meer dan tien jaar adviseren wij overheden en bedrijven over onze veranderende wereld. In de Atlas van het Lange Nu schrijven we elke week over langlopende historische en technologische verschuivingen, nieuwe maatschappelijke denkramen en toekomstscenario’s.
Deze week vier intrigerende verkenningen van ons tijdsgewricht.
🐦 Thuis in een Complot — Over de inzichten die Peter McIndoe opdeed met zijn meta-wappie-project Birds Aren’t Real.
🤖 Een Tweede Koude Oorlog — Over hoe technologie tegelijkertijd middel en doel is van de rivaliteit tussen grootmachten. Met deze keer in de hoofdrol de strijd om digitale dominantie tussen de VS en China.
✍️ Wat betekent AI voor het schrijversambacht — Schrijver Vauhini Vara die samen met AI een bekroond essay schreef is er desondanks nog niet van overtuigd dat AI de schrijver kan gaan vervangen. En niet omdat AI nooit een goede literaire tekst zou kunnen produceren
🖤 Afro-Now-Ism — Wat als Afrofuturism niet genoeg is? Wat als je nu een betere wereld wil? Afro-now-ist Curry J. Hackett gebruikte Midjourney om speculatieve werkelijkheden te creëren waarin zwarte cultuur op surreële, speelse en nostalgische wijze een plek krijgt in het heden.
Thuis in een Complot
🐦
Peter McIndoe begon een aantal jaar geleden zijn eigen complottheorie: Birds Aren’t Real. Hij claimde dat de Amerikaanse regering in de jaren ’60 systematisch alle vogels zou hebben uitgeroeid en vervangen door op vogels lijkende surveillancedrones, om zo de bevolking in de gaten te houden.
Het was allemaal bedoeld als een satirisch commentaar op het oprukkende complotdenken. Maar ondertussen moest McIndoe als woordvoerder van de vogelwappies wel bloedserieus blijven tijdens demonstraties en mediaoptredens. Na een jaar lang de schijn op te hebben gehouden, kwam hij ervoor uit in de New York Times.
Birds Aren’t Real zorgde voor een inkijkje in hoe complotdenkers door de wereld behandeld worden en wat de aantrekkingskracht is van een complotgemeenschap. In zijn recente TED-talk vertelt McIndoe hoe gemeenschappen zich vormen rond gedeelde waarheden en dat velen op zoek gaan naar nieuwe waarheden wanneer ze zich niet meer thuis voelen in de wereld die ze om zich heen zien.
Zo kreeg ook Birds Aren’t Real veel volgers, niet omdat men daadwerkelijk geloofde dat ze werden bespioneerd door nepvogels, maar omdat het project een manier was om uiting te geven aan de gevoelens van vervreemding in een wereld waarin fake news en complotten een steeds grotere rol spelen.
We verkeren volgens McIndoe dan ook vooral in een ‘crisis van behoren’ (of wat John Vervaeke ‘de Betekeniscrisis’ noemt) en niet zozeer in een geloofs- of waarheidscrisis. McIndoe’s advies is om het gesprek met complotdenkers dan ook niet te beginnen bij waar iemand in gelooft, maar juist bij hoe en waarom iemand zich wel of niet thuis voelt in de wereld.
#homoromanticus
Een Tweede Koude Oorlog
🤖
Azeem Azhar interviewde voor z’n nieuwe TV show Exponentially de Britse historicus Niall Ferguson, die stelt dat technologische innovatie vooral wordt aangejaagd door rivaliteit tussen grootmachten. Vandaag de dag zitten we in een eerste ronde van een Tweede Koude Oorlog, maar nu met China.
Ferguson vertelt hoe de Koude Oorlog tussen de VS en de Sovjet-Unie in gang werd gezet door de strijd om nucleaire technologie. In de jaren ’70 slaagde de Sovjet-Unie er niet in op eigen grondgebied een innovatieve computerindustrie op te bouwen. De lokale computerindustrie leunde vooral op spionage en import, en uiteindelijk konden de Sovjets het innovatietempo van Silicon Valley niet bijbenen.
Hierdoor raakten ze ook op militair gebied achter, want innovatieve computertechnologie was essentieel voor een nieuwe generatie wapentuig. Je zou dus kunnen stellen dat de neergang en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie te wijten is aan het feit dat ze het technologisch initiatief kwijtraakten en daardoor niet konden wedijveren met de VS.
Digitale technologie is inmiddels de inzet aan het worden van een nieuwe Koude Oorlog, maar dit keer tussen de VS en China. China is namelijk in rap tempo een grootmacht geworden, niet alleen economisch, maar ook technologisch gezien. Nu draait de dominantie om wie de chipproductie in handen heeft, de beste AI heeft en quantumcomputers kan bouwen.
Hierom willen de VS chipproductie en -ontwikkeling weer op eigen grondgebied hebben, en mag ASML vanaf 1 januari 02024 de laatste generatie chipmachines niet meer naar China exporteren. Want als de ontwikkeling van Amerikaans wapentuig afhankelijk is van in China geproduceerde chips, dan komt je dominantie in gevaar.
Zoals we weten worden Koude Oorlogen soms heet en gevaarlijk. Zo vertelt Ferguson dat Taiwan weleens het toneel kan worden van een 21ste-eeuwse versie van de Cubacrisis van 01962, toen de wereld op het randje van een nucleaire oorlog stond.
In Taiwan wordt namelijk 60% van alle chips gemaakt en 90% van ’s werelds meest geavanceerde chips. China ziet het eiland als een afvallige provincie die op den duur weer ingelijfd moet worden in de volksrepubliek en de VS zien Taiwan als soeverein land dat ze zullen verdedigen als China binnen zou vallen.
Hete en koude oorlogen tussen grootmachten worden bepaald door wie de meest robuuste productieketens, efficiëntste industrie en meest innovatieve technologie heeft.
#turingtijd
Wat betekent AI voor het schrijversambacht?
✍️
Zal AI het werk van de schrijver overbodig maken? Het is een reële angst, zie bijvoorbeeld de maandenlange staking in de VS van The Writers Guild of America, waarin de bescherming van hun werk tegen AI een zeer prominent agendapunt was.
Het stuk Confessions of a Viral AI Writer (Wired) van Vauhini Vara is in deze discussie een interessante verkenning van wat AI voor het schrijversambacht kan betekenen, aangezien Vara zelf succesvol AI heeft gebruikt bij het schrijven.
Vara publiceerde namelijk in 02021 een essay over rouwverwerking op The Believer, getiteld Ghosts. Ze schreef dit essay samen met ChatGPT, en het ging al snel viraal.
Ze kreeg mailtjes van mensen die geliefdes hadden verloren en nog nooit een stuk hadden gelezen dat deze ervaring zo goed samenvatte. Ghosts werd opgenomen in de jaarlijkse verzamelbundel The Best American Essays (HarperCollins, 02022) en ook nog eens verwerkt tot een aflevering van This American Life, misschien wel de meest prestigieuze Amerikaanse podcast.
Hoewel Vara nieuwsgierig de AI-technologie uitprobeerde, heeft haar AI-schrijfsucces haar er niet van overtuigd dat dit de toekomst van het schrijven is. Althans, niet in de huidige vorm. In Confessions of a Viral AI Writer, dat sowieso de moeite waard is om te lezen, doet ze een aantal interessante observaties.
Ze stelt dat een van de redenen dat ChatGPT geen goed proza kan schrijven, is omdat het door OpenAI zo is afgesteld dat het een beleefde, voorspelbare, oncontroversiële en goed gehumeurde chatbot is. Terwijl interessante literaire karakters juist niet zo beleefd zijn; een goed plot onvoorspelbaar is; een controversiële stijl interessanter is; en geniale eindes meestal niet vrolijk zijn.
Maar volgens experts die Vara raadpleegde, moet het in theorie mogelijk zijn een AI zo af te stellen dat het literaire teksten produceert. Dit zou kunnen door de AI ‘literair’ te trainen. Geoefende literaire schrijvers, lezers en redacteuren zouden gegenereerde teksten kunnen beoordelen op ‘creatief’ en ‘niet creatief’. Alleen al qua menselijke arbeid zou dit een enorm kostbare klus zijn, want je kunt het niet zomaar even uitbesteden aan de gemiddelde click-farm in een lagelonenland.
Maar dan nog, los van financiële, ethische en andere bezwaren, blijft de vraag: waarom schrijft de schrijver en wat maakt precies goede literatuur? Vara schrijft:
I recalled Zadie Smith’s essay “Fail Better”, in which she tries to arrive at a definition of great literature. She writes that an author’s literary style is about conveying “the only possible expression of a particular human consciousness”. Literary success, then, “depends not only on the refinement of words on a page, but in the refinement of a consciousness”.
Smith wrote this 16 years ago, well before AI text generators existed, but the term she repeats again and again in the essay— “consciousness”—reminded me of the debate among scientists and philosophers about whether AI is, or will ever be, conscious. That debate fell well outside my area of expertise, but I did know what consciousness means to me as a writer. For me, as for Smith, writing is an attempt to clarify what the world is like from where I stand in it.
That definition of writing couldn’t be more different from the way AI produces language: by sucking up billions of words from the internet and spitting out an imitation.
#turingtijd #homoromanticus
Afro-Now-Ism
🖤
Wij zijn erg fan van de bruisende en extravagante Afrofuturism-esthetiek van artiesten zoals Sun Ra en Janelle Monáe. Alsook van de missie van het Afrofuturism-project om een eigen plek buiten de ruimtetijd te creëren, om zo te ontsnappen aan de witte westerse geschiedschrijving, en daar een eigen identiteit en fantastische verbeelding te creëren. We schreven er eerder over in ‘Afrofuturism, de kunst van het thuiskomen’.
Maar is Afrofuturism wel genoeg? Kunstenaar Stephanie Dinkins, bedenker van Afro-Now-Ism, schrijft:
Instead of waiting to reach the proverbial promised land, also known as a time in the future that may or may not manifest in your lifetime, Afro-now-ism is taking the leap and the risks to imagine and define oneself beyond systemic oppression.
(…)
Afro-now-ism asks how we liberate our minds from the infinite loop of repression and oppositional thinking America imposes upon those of us forcibly enjoined to this nation. What incremental changes do we make to our internal algorithms to lurch our way to ever-more confident means of thriving in this world? The question is not only what injustices are you fighting against, but what do you in your heart of hearts want to create?
De woorden van Dinkins inspireerden ontwerper Curry J. Hackett om met Midjourney’s AI beelden te genereren waarin hij elementen van de volkse zwarte cultuur uit het zuiden van de VS op een voetstuk zet. Het levert surreële, pittoreske en romantische platen op van architectuur van gevlochten riet, een watermeloenfestival en quilten kerken. Curry zet de these van Afrofuturism met AI op z’n kop door op speculatieve wijze te onderzoeken hoe je nostalgisch kan zijn over een mogelijk heden.
Dat was het voor deze week. Fijn weekend en tot volgende week!
❤️ Edwin & Christiaan
