🚧
Dit is #2 in de Build-in-Publicreeks over hoe Christiaan en Edwin een nieuwsbrief en communityplatform bouwen rond langetermijndenken. Hier kun je #1 lezen: Waarom ons grote plan voor 2021 een nieuwsbrief is.
Half januari vertelden we jullie over ons grote plan. Jullie reacties waren super en erg aanmoedigend. Veel dank daarvoor! Ondertussen zijn we alweer anderhalve maand verder (waarbij elke maand voor 12 lijkt te tellen in deze ruige tijden) waarin we jullie hebben gemist. Niet dat we niet aan jullie hebben gedacht. We waren alleen even ondergedompeld in ons aankomende boek dat we maken met Jan Cleijne, onder de mysterieuze werktitel Amsterdam, 2091. Alles Komt Goed. Indrukken uit de Gewortelde Tijd. En we waren, zoals iedereen, aan het jongleren met crèches, sneeuwballen, zonnebrillen, sneltesten, vergeten mondkapjes, uitgestelde opdrachten en een eindeloze rits videovergaderingen, videoworkshops, videoborrels, etc.
Én we hebben hard nagedacht over onze nieuwsbrief. Dus voorwaarts! We hebben namelijk het redactionele vertrekpunt voor onze nieuwsbrief bepaald en het een naam en een gezicht gegeven, en daar willen we jullie graag meer over vertellen.
✍️ Lijstjes maken
Een eerste kennismaking begint met een naam. Een goede titel en ondertitel zijn dus belangrijk, want ze wekken de interesse van de lezer en scheppen, bedoeld of onbedoeld, verwachtingen. Een goed gekozen naam kan iets zeggen over waar wij vandaan komen, maar ook vanuit welke positie of perspectief we schrijven en naar de wereld kijken. Daarnaast is het ook een identiteit waar wij ons comfortabel bij moeten voelen. Een naam voor een periodiek zoals een nieuwsbrief moet ook nog eens open genoeg zijn zodat we onszelf ook niet te veel vastpinnen op één thema. De naam moet schrijvers en lezers genoeg vrijheid geven om uiteenlopende zaken, die we nu nog niet voor mogelijk kunnen houden, te kunnen verkennen. Kortom, een naam moet dus tegelijkertijd een bepaalde specificiteit én een zekere onbepaaldheid hebben.
De naam die we kozen kwam bovendrijven uit de lange lijsten aan titels en ondertitels die we aan elkaar stuurden. Hieronder vind je een korte selectie met ons commentaar erbij. Als je het leest, krijg je een beetje een gevoel bij waar we naar op zoek waren:
De Gewortelde Tijd – Atlas van de Nabije Toekomst. De Gewortelde Tijd is een van onze denkkaders, maar we dachten dat dit misschien toch iets te veel geitenwollensokkenassociaties opriep. Op zich hebben we daar niks tegen, maar het was ons een beetje te nauw en we dachten dat het bij een deel van de mensen misschien ook wel weerstand op zou roepen. Overigens waren we wel erg fan van de ondertitel.
De Tijdsgeest – Transities, Revoluties en Vergezichten. De titel vonden we wat te statisch en niet heel erg rock-’n-roll. De ondertitel vonden we eigenlijk ook niets.
De Tijdreiziger – Handboek voor Changemakers en Wereldbouwers. Leuk, maar een beetje te oubollig en te ‘Jules Verne’ naar ons idee. En tja, ‘changemakers’, dat trekken de geitenwollensokken dan misschien juist weer niet, wat we ook wel weer begrijpen. We zijn eigenlijk ook geen fan van dat woord. Handboek vinden we wel tof. Net als catalogus overigens.
HistoFuturisme – Tijdreizen van oorsprong tot horizon. Het verwijst naar onze historische-futuristische methodiek, maar we denken dat alleen wij het dan nog volgen. En een community van twee is toch net iets te niche. Plus: het is ook een beetje een lelijk woord.
De Futurologen – Indrukken uit De Gewortelde Tijd. De Futurologen of De Futuroloog zijn wat opener, neutraler en laten wat meer ruimte over voor uiteenlopende invullingen. De namen zijn alleen niet zo sexy, hoewel het in combinatie met ‘Atlas van de Nabije Toekomst’ wel een mooie zou kunnen zijn. Christiaan kreeg ook een W.F. Hermansassociatie, maar omdat hij nog nooit een boek van hem heeft gelezen, wist hij niet of dit positief was of niet.
Chrononautica – Navigatie voor Morgen / De Chrononaut – Het Handboek voor Tijdreizigers. Chrononaut en Chrononautica vonden we wat meer mysterie en nerdiness uitstralen en de namen appelleerden aan onze eigen fascinaties en obsessies. Ook vinden we ‘het navigeren door de tijd’ een mooi idee.
Uiteindelijk is het geworden: De Chrononauten – Thuiskomen in Het Lange Nu. Nerdy, een beetje mysterieus, maar toch open genoeg zodat het van alles kan zijn en nog kan worden. En, ook niet onbelangrijk, we vinden het zelf een hele gave titel. Uiteindelijk hebben we het in meervoud gezet omdat ‘De Chrononaut’ heel erg klinkt als de naam van alleen de publicatie zelf, à la ‘De Correspondent’, terwijl ‘De Chrononauten’ meer als een groep mensen klinkt die op een bepaalde manier tegen de wereld aan kijkt : een community. De ondertitel vinden we ook heel tof – hieronder meer daarover – maar we zien ook voor ons dat de ondertitel af en toe kan veranderen, al naar gelang de inhoud van de mailing. Denk bijvoorbeeld aan:
- De Chrononauten – Indrukken uit De Gewortelde Tijd
- De Chrononauten – Handboek voor De Romantische Tijd (ander denkkader)
- De Chrononauten – Gids naar De Turing Tijd (weer een ander denkkader)
- De Chrononauten – Bouwblokken voor De Volwassen Tijd (en weer een ander denkkader, die allemaal overigens uit hetzelfde grote denkkader zijn gedistilleerd: ons World Tree Model. #nerdynoot #downtherabbithole #datkomtlaterwel)
- De Chrononauten – Handboek voor Tijdreizen
- De Chrononauten – Van Uitzicht naar Inzicht
- Etc.
Word Chrononaut!
Jasper van den Berg (Studio Rooie Jas) maakte voor de Chrononauten deze te gekke grafische identiteit.
We leven in een snel veranderende samenleving. Alles onder onze voeten verschuift. De toekomst vermengt zich met het verleden. En iedereen is opeens tijdsreiziger. Het is een verwarrende aangelegenheid waarin nieuws, sociale media en borrelpraat ons niet verder helpen. Het wordt tijd om de waan van de dag achter ons te laten en thuis te komen in Het Lange Nu.
Het Lange Nu is eigenlijk het tegenovergestelde van de waan van de dag. Het is een tijdsbesef dat decennia, eeuwen en zelfs millennia omspant. Een zienswijze die erkent dat veel van de trends en ontwikkelingen die onze levens nu vormgeven ouder zijn dan wijzelf. En tegelijkertijd dat veel van de besluiten die wij nu maken nagalmen in de wereld van onze kleinkinderen. Het Lange Nu gaat dus over langetermijndenken en over uitzoomen.
Uitzoomen: niet om te ontsnappen aan de alledaagse realiteit, maar om deze beter te begrijpen, zodat we betere beslissingen kunnen nemen en onze gezamenlijke toekomst geïnformeerd en geïnspireerd vorm kunnen geven. Het Lange Nu is volgens ons vooral een cultuurverandering. Een manier van denken en doen die ons kan wegleiden van de dagelijkse tweetstorm, de 24-uurs nieuwscyclus, de kwartaalcijfers en de vierjarige verkiezingslogica.
Schrijf je in en word Chrononaut. Dan helpen we elkaar om thuis te komen in Het Lange Nu en koers te zetten naar een toekomst die de moeite waard is.
Pannenkoeken bakken bij Occupy
Een merk, want daar hebben we het hier natuurlijk over, is geworteld in identiteit en verhalen. Een merk is niks zonder een goede ontstaansmythe. Daarom bij deze het verhaal over hoe onze samenwerking ooit begonnen is.
In het najaar van 2011 stonden we pannenkoeken te bakken bij Occupy Amsterdam. In de nasleep van de kredietcrisis van 2008 had de Occupy-beweging zich over de hele wereld verspreid. Ze hadden leuzen als ‘We are the 99%’ en ze bezetten pleinen met tenten, hadden vergaderingen en gesprekken over wat er allemaal mis was met de wereld en hoe het anders moest.
We hadden fascinatie en sympathie voor deze beweging. Als de ‘Great Recession’ ons iets geleerd had, dan was dat ‘het systeem’ waarop de moderne samenleving draaide niet meer deugde. Als het dat al ooit gedaan had. Ja, het schept welvaart op de korte termijn, maar het is ook de motor van chronische ongelijkheid, klimaatverandering en catastrofaal biodiversiteitverlies op de lange termijn. Al die mensen op al die pleinen over de hele wereld waren eensgezind dat dit moest stoppen. Dat onze manier van leven op deze manier niet houdbaar was. Er werd dus veel gepraat over hoe het dan wel zou moeten. Maar hier liepen de verbeeldingen nogal uiteen: van anarchisme tot verlichte despotisme, van het afschaffen van het geld tot terug naar de natuur. De bezetters van het Beursplein en de Occupy-beweging wereldwijd waren vooral verenigd rond een groot NEE!, maar verdeeld in hun JA. Er was geen gedeelde verbeelding, geen vergezicht, geen stip op de horizon die verenigde.
Dit alles fascineerde ons. Enerzijds vroegen we ons af: wat is eigenlijk precies ‘het systeem’ waar we in zitten? Anderzijds waren we geïntrigeerd door het feit dat het zo lastig is voor ons om een reëel alternatief voor te stellen en om vervolgens een route daarnaartoe uit te stippelen. We moesten denken aan de gevleugelde uitspraak van Frederic Jameson: “It is easier to imagine the end of the world than it is to imagine the end of capitalism”.
Kortom, we vroegen ons af hoe je dat eigenlijk doet, een geloofwaardige verbeelding voor een betere toekomst maken. Hoe kan je nadenken over iets wat je niet kan meten, berekenen of met sondes kan verkennen, maar waar je je wel toe moet verhouden? Aan rampscenario’s geen gebrek. Maar hoe kan een duurzame, gelijkwaardige maar ook avontuurlijke samenleving eruitzien? En hoe zou deze kunnen voortkomen uit onze huidige samenleving? Vragen waar indertijd niemand een antwoord op had. We bedachten ons dat toekomstverbeelding, het vermogen om speculatieve samenlevingen te ontwikkelen, belangrijker was dan ooit.
We besloten er een project van te maken. We gingen naar Tokio, de grootste stedelijke agglomeratie op de planeet, om te onderzoeken wat ‘groei’ precies was en hoe een ‘post-groeisamenleving’ zou kunnen werken. We ontwikkelden daar ons historische-futuristische denkraam, het World Tree model genaamd, waarmee we de geschiedenis van de Westerse moderniteit konden duiden en waarmee we coherente toekomstscenario’s gingen bouwen. (Hier gaan we uiteraard veel over schrijven.) En we vogelden een verdienmodel en consultancy-methodiek uit waarmee we (a) ons werk konden financieren en (b) een inhoudelijk gesprek met strategische partners konden aangaan. Want toekomstdenken doe je niet met zijn tweeën.
En nu is het, wat ons betreft, dus tijd om het gesprek nog meer open te gooien. Hoe tof zou het zijn als we ideeën konden delen, testen, aanpassen en verbeteren door middel van een soort doorlopend gesprek binnen een gemeenschap langetermijndenkers, uitzoomers, tijdreizigers, strategen, met andere woorden: jullie?
Wat vinden jullie van ‘De Chrononauten’? Laat het ons weten!
De Chrononauten zal op 1 mei officieel gelanceerd worden. Jullie zijn uiteraard al ingeschreven en aspirant Chrononauten kunnen zich hier melden: monnik.org/de-chrononauten Spread the word! 🚀
Ondertussen bouwen we druk aan ons platform. Waarom we een eigen platform ontwikkelen en niet gewoon met Substack of Mailchimp werken? In #3 van de Build-in-Publicreeks leggen we het uit 🙂
Tot zover en tot snel(ler)!
Edwin Gardner & Christiaan Fruneaux
