In deze nieuwsbrief de eerste aflevering van De Wolf, een kort sciencefictionverhaal over een toekomstig Rotterdam en een van haar illustere bewoners.

Beste allemaal,

Wij gaan er even tussenuit zodat we fris de tweede helft van 02021 in kunnen gaan. Maar we willen jullie ook nog wat meegeven voor op jullie vakanties. Ten eerste hebben we op de website een soort boekwinkeltje gemaakt waarin we alle boeken hebben gezet die op een of andere manier zijn langsgekomen in de Chrononauten, of die lezers ons getipt hebben. In de loop van de tijd zullen we hier steeds meer boeken aan toevoegen die volgens ons, en volgens jullie de moeite waard zijn. Dus als je nog leesvoer zoekt voor de vakantie, neem eens een kijkje. Ten tweede hebben we een zomercadeautje voor jullie in de vorm van een kort verhaal, verdeeld over de komende vier nieuwsbrieven. Elke zaterdagochtend zal er een aflevering op jullie digitale deurmat vallen.

Het korte verhaal De Wolf dat we met jullie delen schreef Christiaan in 02017 voor Stad in de Maak, en werd door Edwin geïllustreerd. Stad in de Maak is een groep stadsmakers die zich ontfermt over leegstaand vastgoed in Rotterdam en bewoners en buurten direct betrekt bij de inrichting ervan. Maar ze dromen van meer, van panden van de markt halen, van basisinkomens, en allerlei andere slimme bottom-upmanieren om duurzame en inclusieve stedelijkheid te creëren. Wat ze allemaal doen gaat veel verder dan we hier kunnen opschrijven, dus neem vooral een kijkje op hun site of ga eens bij ze langs op de Pieter de Raadtstraat 35B in Rotterdam-Noord.

De Wolf gaat over een bewoner en zijn stad, Rotterdam. Een Rotterdam dat zich ergens in de tweede helft van de eenentwintigste eeuw. Eén ding is echter wel duidelijk, de stad lijkt niet of nauwelijks meer op hoe die er vandaag bij ligt. De Coöperatieve Revolutie van 2028 is ancient history, de Rotterdamse Zeewering vult de horizon en de stad is een weelderige groene jungle geworden waar gewoond wordt in bioengineerde sequoia’s; bakstenen ruïnes herinneren aan een oudere economie en haar ideeën.

Zoals je al vermoedt is het een sciencefictionverhaal. Misschien niet iedereens cup of tea, maar oordeel niet te snel, want sciencefiction is bij uitstek een vertelvorm waarin mogelijke toekomsten en alternatieve samenlevingen onderzocht kunnen worden. We schreven er al eens over in Build in Public #08 / De kunstvorm die betekenis geeft aan verandering. De grote uitdaging in sciencefiction is dat de lezer ingewijd moet worden in een nieuwe en vreemde wereld . Het vraagt dus om wat meer suspension of disbelief dan niet-speculatieve fictie. Maar laat je er niet door intimideren, want de wereld van hoofdpersoon, De Wolf, ontvouwt zich namelijk met iedere zin. En voor degenen die nog iets meer achtergrondinformatie willen, is er onderaan de nieuwsbrief een notenapparaat te vinden met wat extra uitleg over waarom de wereld is zoals die is.

Dan rest ons niks anders dan jullie voor te stellen aan De Wolf.

De Wolf


I

We ontmoeten de man op de rand van zijn weelderige daktuin. Zonder iets in zich op te nemen glijdt zijn blik over de groene stadsjungle. Onder de loom voorbij zwevende wolkenkruisers door, over het dichte woud aan industriële carbonzuigers¹, langs de houten woonsequioa’s en dwars door een zwerm boerenzwaluwen. Onbewust volgt zijn blik de kunstmatige horizon van de Rotterdamse Zeewering². Het is tegen zevenen. Bijna zonsondergang. De Wolf – want zo staat de man bekend – is gekleed in niets meer dan een zomertunica. Het is vijfentwintig graden en windstil. De lente moet officieel nog beginnen. Dit is overigens niet ongewoon in de tijd waarin we De Wolf aantreffen. Door de continue CO2-afvang is het klimaat wispelturig. De grof geweven tunica kriebelt op zijn blote lichaam. Hij krabt zich. Zijn gedachten zijn ergens anders.

In de hoek van zijn gezichtsveld verschijnt een datascherm. Automatisch zoomen zijn oogimplantaten in. Een irritante instelling die De Wolf meerdere malen tevergeefs heeft proberen te veranderen. Met een misselijkmakende psychische slinger wordt hij onttrokken aan de onsamenhangende maar dwingende stroom gedachten die hem al maanden uit zijn slaap houdt.
      Hij gromt. Dankbaar voor de afleiding.
      Hij kijkt niet-begrijpend op het uitvergrote beeld. Vallen er nu twee man uit die wolkenkruiser? De Wolf probeert het beeld scherp te krijgen. Nee, het is één iemand. Een masturberende Ludencia³ om precies te zijn. Meer ledemaat dan ruggengraat. De Wolf zucht. Het lijkt er niet op dat de Ludencia zich bewust is van zijn val. Of het kan hem, of haar, of whatever niets schelen. En vertrouwt het op een all-inclusive serviceabonnement. Terecht, naar blijkt. Want luttele seconden voordat het geval zal worden gespietst op de bliksemafleider van een Winogradsky rioolkolom, ergens ter hoogte van de Spaanse Polder, wordt de zelfpijpende bundel vlees door een servicedrone uit de lucht geschept en teruggevlogen naar de wolkenkruiser. ‘Wat een klootzak,’ mompelt De Wolf, toegevend aan een opborrelende woede.
      Het is een bekende woede voor De Wolf die hij gretig omarmt. Alles om de onvermijdelijke terugval naar zijn binnenwereld uit te stellen. Hoe kortstondig ook. Hij grijpt naar zijn pakje Kamelenhaar. Mompelt ‘vuur’, en inhaleert geïrriteerd de zelfhelende-nano-bio-recycle-whatever-rook. Op de boeg van de wolkenkruiser staat iets in Hanzi.  De Bonoboballon, vertaalt zijn oogimplantaat. ‘Wat een klootzak,’ herhaalt De Wolf. Hij wil huilen. Maar hij weet dat hij al meer dan honderd jaar is vergeten hoe dat moet.
      De Wolf kijkt omhoog.
      Boven de stad hangt een volle donkergroene maan.⁴
Ter hoogte van Vlaardingen vliegt, als een lint, een enorme holografische advertentie door de lucht. BEWUSTZIJN IS DE VIJFDE DIMENSIE.

De Wolf is oud. Te oud.  Sinds kort voelt hij dat zo.
      Het woud aan carbonzuigers, de woonsequioa’s, de hangende tuinen, het stille suizen van de wolkenkruisers, de zwermen vogels, de insectenwolken, de hoge zeewering en de groene maan. De Wolf kijkt het met lede ogen aan. Hij weet dat hij niemand de schuld kan geven van dit alles, behalve zichzelf. Want hij is De Wolf, en dit is zíjn stad.
      Dat wil zeggen, dat was het tot niet zo heel lang geleden.

Eerder op diezelfde dag tijdens een bijeenkomst van de invloedrijke en met geheimzinnigheid omringde Meent van Behoren:⁵
      ‘De Wolf, hou toch op,’ prevelt iemand in de zaal. De Wolf stopt even met praten. Met gespeelde verbazing kijkt hij rond in de Meent. Hij praat al meer dan een uur – dat is waar – maar heeft hij niet, als oudste lid van deze meent en als fractieleider van zijn eigen eenmansfractie, het recht om zo lang te praten als hij wil? De oude baobab, met zijn gemodificeerde wortels diep verankerd in de Waalhaven⁶, en wiens gastvrijheid de Meent nu al meer dan honderd jaar geniet, kraakt en kreunt.
      Om zich heen kijkend telt De Wolf vijftien mensachtigen, twaalf hologrammen van mensachtigen, zes Autonome Decentrale Entiteiten (ADE’s)⁷ en achttien Juridische Vertegenwoordigers van Geaffecteerde Ecosystemen⁸ , eenieder gezeten op zijn vaste plaats ergens in de romp van de enorme baobab. De hele Meent is aanwezig. De meeste leden kent hij al tientallen jaren. Sommigen zelfs langer dan een eeuw. Recht tegenover hem zit David Dichter van Geesteren. Zijn gezicht is een pijnlijke herinnering. De Wolf zucht, vermant zich, en gaat verder.
      ‘Al sinds een aantal jaren, wanneer ik in de stad rondloop, zie ik niets anders dan gecarboniseerde saaiheid. Een jungle van tragiekloze weelderigheid. Wat gaat “De Upgrade” hieraan veranderen? Niet veel. Integendeel zelfs. Ik ben bang dat het de verstilling van de stad zal doen versterken. De verbintenis die ons met “De Upgrade” wordt beloofd, de gemeenschap die ons met “De Upgrade” wordt beloofd, het gevoel van thuiskomen dat ons met “De Upgrade” wordt beloofd – het zijn slechts illusies die voortkomen uit ons geloof in de technologische maakbaarheid. Ik heb dit eerder gezien. Zo’n honderd jaar geleden. Beste Meent van Behoren, oude vrienden, waarom erkennen we niet dat we een fout zijn begaan door zo overhaast voor “De Upgrade” te stemmen? Een fout die we overigens nog kunnen herstellen. Ik hoop dat wij – dat jullie – verstandig zijn en de discussie hervatten zodat het laatste woord hierover nog niet is gezegd.’
      De Wolf kijkt door een raam naar buiten. Op de verzande en moerassige Nieuwe Maas, waar alleen de naam nog een nostalgisch gevoel van bedrijvigheid oproept, is vandaag een levendig congres van watervogels gaande. ‘Voor mijn gevoel is Rotterdam al lang geen stad meer. Het onverwachte is vervlogen. De stad is dood en “De Upgrade” zal hem niet tot leven wekken. De kans op een evolutionaire sprong in een al jaren doodgekookte oersoep is nul-komma-nul. Als ik had geweten dat mijn liefdesbrief⁹ zo’n honderd jaar later zou leiden tot dit dode museum dan had ik geen liefdesbrief geschreven maar een activistisch manifest.’
      Na een korte pauze, vervolgt hij: ‘Ik zei zojuist “jullie”, want bij deze kondig ik mijn vertrek aan uit de Meent van Behoren. Een eventuele herziening van het besluit over “De Upgrade” laat ik dus aan jullie over. Ik heb er geen puf meer voor. Jullie weten nu hoe ik erover denk. Ik dank u.’ En voor de laatste keer in de afgelopen honderd jaar loopt De Wolf de zaal uit. Vierenveertig verbouwereerde gezichten en zes stoïcijnse robots achter zich latend. Op weg naar huis stuurt hij een aangepaste versie van zijn speech naar verschillende nieuwsplatformen. Niet veel later ziet hij in zijn ooghoek de eerste koppen voorbijkomen: ‘DE WOLF KEERT ZICH TEGEN UPGRADE’, ‘DE WOLF VERLAAT MEENT VAN BEHOREN’, ‘ONENIGHEID IN FACULTEIT VAN HEIMELIJKHEID’.

Na zonsondergang staat De Wolf nog steeds op de rand van zijn daktuin. Er steekt een zacht briesje op. In de verte achter de zeewering komen zware wolken aandrijven. Achter hem, in zijn daktuin, voert het gemodificeerde bamboebos, dat ooit, lang geleden, door Loola is geplant, een episch maar hopeloos gevecht met een vorig jaar aangewaaide klimopmutant. Even overweegt De Wolf om die ene allerlaatste stap naar voren te zetten. Hoewel hij nooit zo’n oersaai einde zou omarmen duikt Mickey plotseling op. Iets in zijn houding verraadde blijkbaar zijn kortstondige overweging. Mickey, de ADE die in het appartement onder hem woont, hangt in een elegante kleermakerszit in de lucht door toedoen van twee bescheiden setje propellers die uit zijn schouderbladen steken. Onder hem gaapt de afgrond van de Noordsingel. Ooit, voor zijn politieke emancipatie, was Mickey een kelnerbot in een ordinaire toeristentent. Maar dat is lang geleden. Op Mickeys plaatwerk van mahoniehout spruiten hier en daar wat takjes. Het robotequivalent van een hipsterbaard. Althans, dat denken veel niet-robots. Volgens de robots zelf is het slechts wildgroei.
      Mickey steekt een duim op: ‘Alles kits Wolf?’
      ‘Mickey,’ antwoord De Wolf.
      ‘Ik had even het idee dat je wilde springen.’
      De Wolf kijkt naar de groene maan. ‘En dat noemt zich kunstmatig empathisch,’ zegt hij.
      ‘Ik heb je speech van vanmorgen gelezen De Wolf,’ verandert Mickey van onderwerp.
      ‘Eens.’
      ‘Eens met wat?’
      ‘Eens met wat je zei. Ik denk namelijk al jaren dat alles wat van nut is weinig waarde heeft.’
      De Wolf kijkt Mickey aan. ‘En nog kunstmatig intelligent ook,’ zegt hij.
      Mickey vliegt langzaam naar voren en dwingt De Wolf naar achteren te lopen tot hij met zijn voeten in de aarde staat tussen de bamboe en de klimop. ‘Ik doe mijn best Wolf. Ik stel mezelf zo nutteloos mogelijk op. Deconstructief zelfs. Hoe minder ik namelijk doe in deze stad, hoe meer ik mijzelf vind. Heling door verbreking. Begrijp je?’ De propellers verdwijnen in zijn bovenarm.
      ‘Heling door verbreking,’ herhaalt De Wolf. ‘Maar je laat me niet van het dak springen?’
      ‘Ik denk niet dat je wilde springen.’
      De Wolf zucht. ‘Mickey, wat doe je hier eigenlijk?’
      ‘Ik wil met je praten.’
      ‘Waarover?’
      ‘Over “De Upgrade”.’
      ‘Je hebt mijn speech kennelijk al gelezen. Meer heb ik er niet over te zeggen.’ De Wolf draait zich om en begint zich een weg te banen door het vechtende groen richting zijn lege appartement. Het is tijd voor een cocktail. Mickey loopt achter hem aan. De zon is nu volledig achter de zeewering verdwenen. Alleen de hoogste wolkenkruisers vangen nog wat zonlicht. Het tuingroen begint steeds intenser te gloeien met een diepe, donkergroene bioluminescentie. Rotterdam maakt zich op voor de nacht, boven de stad ontsluiert zich de Melkweg. Over niet al te lang kunnen de Rotterdammers een boek lezen bij sterrenlicht. Als ze dat al zouden willen, aangezien boeken nog amper gelezen worden, nu iedereen kunstmatige ogen heeft.
      ‘Zeg De Wolf, luister eens. Geen enkele ADE wil meer dat “De Upgrade” wordt doorgevoerd. We gaan doen wat jij suggereert en een herstemming eisen. Totdat dit wordt toegezegd autobombarderen¹⁰ we alle beslissingen, in alle Meenten van de stad, inclusief de sluiting van de Rotterdamse Zeewering voor de aankomende storm, in de Meent van Natte Voeten.’
      De Wolf kijkt Mickey geïnteresseerd aan: ‘Je lult.’
      ‘Ik “lul” nooit.’
      ‘Waarom stemden de ADE’s dan niet unaniem tegen tijdens de eerste stemming?’
      ‘Er is pas net consensus bereikt. Direct na je speech om precies te zijn.’
      ‘Een pan-Meent autobom?’
      ‘Het is niet anders.’
      ‘Maar is stemmen tegen de sluiting van de zeewering niet in strijd met de ADE-grondcode?’¹¹
     ‘Nu wij unaniem van mening zijn dat “De Upgrade” een groter gevaar vormt voor de samenleving dan de storm, is er conceptuele ruimte geschapen voor een autobom. Bovendien gaat die storm erg meevallen, ondanks wat die gasten van de Rotterdamse klimaatfaculteit¹² beweren.’
      De Wolf glimlacht. Ondanks tweehonderd jaar Moore’s Law en een atmosfeer vol sensoren is het klimaat nog altijd onderwerp van discussie.
      Uit een koelruimte in de buik van de oud-kelnerbot rolt een beslagen carbonblikje Zwetse Trippel. ‘Dorst?’
      De Wolf kijkt naar het blikje bier. ‘Wat zeg je van een avondwandeling Mickey?’ kaatst hij terug.

Wie is De Wolf nu eigenlijk, wat behelst ‘De Upgrade’ en waar wordt Mickey mee naartoe op sleeptouw genomen? Volgende week aflevering twee.

Een fijn weekend gewenst,

veel groeten,

Edwin Gardner & Christiaan Fruneax

Noten:

[1] Na de Coöperatieve Revolutie van 2028, die begon in Rotterdam en die zich vanuit de Maasstad uitbreidde door bijna heel Europa, wordt besloten tot radicale vergroening van de stad. De stad wordt een carbonsink. Er mag alleen nog gebouwd en geproduceerd worden met uit de atmosfeer onttrokken CO2. Deze CO2 wordt zowel industriële schaal als op wijkniveau gemijnd. Het is de grondstof voor de zich ontvouwende Biogenetische Revolutie, het herstel van grondlagen en ecosystemen en de opkomende grafeenindustrie.  

[2] Door de klimaatverandering is de zeespiegel in de eenentwintigste eeuw met anderhalve meter gestegen. Ook valt er meer regen. Na de Coöperatieve Revolutie werd in 2036 besloten tot een Europees Deltaplan, dat in 2065 gereed moet zijn. De zeedijken worden met vijf meter verhoogd en bijna alle Europese rivierlandschappen zijn ontruimd en omgevormd tot natuurlijk overloopgebied. Aan de noordoever van de Rijn en de zuidoever van de Maas zijn hoge nieuwe winterdijken gebouwd. De nieuw ontstane uiterwaarden zijn vervolgens omgevormd tot één van de grootste en belangrijkste natuurgebieden in Europa en de zeewering is met ongeveer vijf meter verhoogd. Door de ontruiming van veel kleine dorpen en steden wordt het grootstedelijke karakter van Europa versterkt.

[3] De Ludencia is een subcultuur van gemoduleerde mensachtigen die zich primair richten op seksueel genot. Ze wonen in coöperatief beheerde wolkenkruisers, waarmee ze de wereld over reizen. Ludencia’s worden veelal geboren, getogen en gemoduleerd tussen de wolken. Velen zetten zelden tot nooit een voet op de grond. De Ludencia’s zijn één van de nieuwe subculturen die opkomen na de Coöperatieve Revolutie.

[4] In juni 2113 loopt een coöperatief experiment van de Maangilde voor Astrobiologie en de Maanmeent voor Maanwetenschap in snel tempo uit de hand. Een geconstrueerd symbiotisch superorganisme, samengesteld uit algen en schimmel-DNA, ontsnapt en koloniseert het maanoppervlak. Na een paar maanden is de maan groen uitgeslagen. De algen produceren zuurstof uit maanregoliet waardoor zich op de maan continu een vluchtige en groenachtige atmosfeer ontwikkelt. De aardse ecosystemen zijn nog steeds in een proces van gewenning.

[5] De Meent van Behoren is een oude meent opgericht in het eerste decennium na de Coöperatieve Revolutie. Het wordt door criticasters ook wel de Faculteit van Heimelijkheid genoemd. Het is een bijzonder invloedrijke meent, waarin veel revolutionairen van het eerste uur zitting nemen. Maar wat ze precies doen is gehuld in nevelen. De Meent van Behoren is controversieel en onderwerp van complottheorieën en speculatieve verhalen.   

[6] Door de digitalisering en robotisering van de industrie is in de eerste helft van de eenentwintigste eeuw nauwelijks behoefte aan goedkope loonarbeid. Productie vindt nu plaats in de directe omgeving van de consument. Omdat grondstoffen steeds vaker afkomstig zijn uit de cradle-to-cradle-economie neemt de wereldhandel af. Veel havengebieden, waaronder de Waalhaven, worden omgevormd tot Autonome Economische Zones: geautomatiseerde industriegebieden waar bijna geen mensen meer werken. Het water verzandt en wordt onderdeel van de uiterwaarden.

[7] In 2101 komt de eerste zelfbewuste kunstmatige intelligentie online. Om deze nieuwe levensvorm een juridische status te geven die gelijkwaardig is aan die van de mens wordt de Autonome Decentrale Entiteit als juridische term geïntroduceerd. In 2113 worden alle zelfbewuste entiteiten, zowel mensachtigen als Autonome Decentrale Entiteiten, bij wet één onder de naam Autonome Zelfbewuste Entiteit (AZE). 

[8] Juridische Vertegenwoordigers van Geaffecteerde Ecosystemen zijn vertegenwoordigers die in de verschillende meenten de belangen beschermen van geaffecteerde ecosystemen. Deze indirecte vertegenwoordiging zorgt ervoor dat in alle beslissingen ook de belangen van de biodiversiteit worden meegewogen. 

[9] In 2017 schrijft De Wolf een liefdesbrief aan Rotterdam. Deze liefdesbrief wordt één van de belangrijkste inspiratiebronnen van de Coöperatieve Revolutie en wordt vertaald in meerdere talen. In de liefdesbrief beschrijft De Wolf Rotterdam als een gemeenschap van wolven. Hij verwijst hiermee naar de solidariteit en gemeenschapszin binnen een roedel.

[10] Volgens de regels van de Meent wordt een stemming ongeldig wanneer langer dan een week wordt gediscussieerd over een besluit. Omdat fractieleiders geen limiet hebben op hun spreektijd in de Meent kunnen deze dus in theorie een besluit tegenhouden door een week lang te praten. In de praktijk kunnen echter alleen AZE’s deze truc uithalen. Daarom staat de procedure bekend als een autobom.

[11] Elke ADE moet een algoritmische grondcode hebben die de ADE bindt aan de grondwet. Op deze manier kan een ADE nooit bijdragen aan een situatie waarin andere Autonome Zelfbewuste Entiteiten in gevaar komen. In het geval dat gekozen moet worden tussen twee even slechte opties ontstaat er conceptuele ruimte waarin de ADE een bepaalde keuzevrijheid geniet.  

[12] De Coöperatieve Revolutie van 2028 was een bottom-up revolutie. Het keerde zich tegen grootschalige organisaties en instituties. Innovatie, productie, distributie en waarheidsbevinding vinden sindsdien plaats in veelal kleinschalige gildes en faculteiten van gelijkgestemde leden. Omdat iedereen verzekerd is van gratis eten, onderdak,

© 02025 de Chrononauten, All rights reversed ;) Spread the word!
Redactie: Christiaan Fruneaux, Edwin Gardner, Paul van den Bergh; Tekstcorrectie: Anna Krans; Social media: Paul van den Bergh, Grafisch ontwerp: Jasper van den Berg.
Studio Monnik, Tolhuisweg 1, 1031 CL Amsterdam

📚 de Chrononauten boekwinkel
de Chrononauten op Instagram, Twitter, LinkedIn en Facebook.
Je krijgt deze email omdat je geabonneerd bent op de Chrononauten met . Als je deze emails niet meer wilt krijgen uitschrijven.

#0006 / 16-03-02025